Onderwijsassistent versus leraar ondersteuner. Wat is het verschil?
DOOR RENSKE | LERAARONDERSTEUNER | ONDERWIJSASSISTENT
In het regulier- en speciaal basisonderwijs en in het praktijk- en speciaal voortgezet onderwijs wordt al veel gebruik gemaakt van leraarondersteuners en onderwijsassistenten. Beide functies hebben een aantal overeenkomsten. Zowel de leraarondersteuner als de onderwijsassistent werkt samen met de leraar. Hierdoor krijgen leerlingen de aandacht die ze nodig hebben. Dit draagt bij aan de kwaliteiten, vaardigheden en kennis van een leerling.

In deze blog vertellen we wat het verschil is tussen een leraarondersteuner en onderwijsassistent. Beide begeleiden groepjes of individuele leerlingen met onderwijsactiviteiten. Deze activiteiten zijn gerelateerd aan bijvoorbeeld taal, rekenen of zelfstandig werken. Een assistent of ondersteuner observeert en begeleidt leerlingen bij het afnemen van toetsen. Eindverantwoordelijke blijft altijd de leraar. Een leraar is in het bezit van een lesbevoegdheid. Een onderwijsassistent of leraar ondersteuner heeft deze lesbevoegdheid niet.
Verschillen Onderwijsassistent en Leraar ondersteuner
Een leraarondersteuner mag zelfstandig taken uitvoeren, zoals lesgeven en het nakijken van toetsen. Een onderwijsassistent mag dit niet. Dit is een van de belangrijkste verschillen tussen een leraarondersteuner en een onderwijsassistent. Hieronder worden van beide functies de taken en verantwoordelijkheden toegelicht:
Leraarondersteuner:
- Niveau MBO + (Post-MBO), tussen niveau 4 en 5
- Voorbereiden van lessen
- Observeren en signaleren van problemen bij een leerling
- Het voeren van onderwijsleergesprekken en heeft zelfstandige taken in de leerlingenbegeleiding
- Bijdragen aan een verdergaande professionalisering van de onderwijsondersteuner
- Ondersteunt in het onderwijsprogramma
- Nakijken van toetsen en het verbeteren van onderwijsactiviteiten van leerlingen
ONDERWIJSASSISTENT:
- Niveau 4
- Ondersteuning van de leerkracht
- Begeleiding van groepjes of individuele leerlingen
- Observeren en signaleren van problemen bij een leerling
- Ondersteuning bij (buitenschoolse) activiteiten
- Begeleiden van kinderen/leerlingen bij hun ontwikkeling en sociale vaardigheden
- Er op toezien dat leerlingen tijdens de les goed meedoen en opletten
- Ondersteuning van de leraar met het samenstellen van lesmateriaal
- Uitvoeren van administratieve en verzorgende taken
Post-MBO opleiding Leraarondersteuner
Wanneer je al in het bezit bent van een diploma Onderwijsassistent kun je een Post-MBO opleiding Leraarondersteuner volgen. Deze opleiding is bedoeld voor onderwijsassistenten die extra vaardigheden en kennis willen opdoen. Met het volgen van deze opleiding word je als onderwijsassistent beter opgeleid op het gebied van pedagogisch en didactisch handelen zodat je beter bent voorbereid op de taken die in de dagelijkse praktijk naar voren komen. Dit resulteert zich in een bewustere positie binnen het team op je werkplek en een toegevoegde waarde binnen de werkzaamheden in het onderwijs.
Daarnaast leer je het verzorgen van instructies aan (groepen) leerlingen en de zelfstandige begeleiding van leerlingen. Een leraarondersteuner draagt bij aan een verdergaande professionalisering van de onderwijsondersteuner en daarmee aan het onderwijs. De opleiding Leraarondersteuner van Variva Edu Academy richt zicht op twee doelgroepen. De eerste doelgroep is de onderwijsassistent werkzaam in het basis- of speciaal onderwijs. De tweede doelgroep bestaat uit onderwijsassistenten werkzaam in het voortgezet onderwijs inclusief speciaal- en praktijkonderwijs). Gedurende de opleiding staat, als je werkzaam bent in het voortgezet onderwijs (VO), de vakdidactiek centraal. In het primair onderwijs (PO) staat bij de verdieping het taal- en rekenonderwijs centraal.
De opleiding leraarondersteuner behandelt een groot scala aan onderwerpen die onmisbaar zijn in het werk. In deze opleiding ga je meer de diepte in, al zal je mogelijk onderwerpen herkennen vanuit de opleiding Onderwijsassistent. We focussen ons op het zelfstandig kunnen voorbereiden, geven en evalueren van een klassikale les. Tevens verfijn je je vaardigheden door feedback te verzamelen en te reflecteren op je eigen handelen.
Opbouw opleiding leraarondersteuner
De opleiding leraarondersteuner bestaat uit een basisdeel en een specialistisch deel. Het basisdeel bevat modules die relevant zijn voor leraarondersteuners werkzaam in zowel het PO als het VO.
Het basisdeel bestaat uit vier verschillende modules. In de modules worden de zes rollen van een leraar, leer- en gedragsstoornissen, didactiek en differentiatie aan bod. In het specialistische deel worden onderwerpen behandeld die volledig betrekking hebben op de richting die je gekozen hebt. Het primair- of voortgezet onderwijs. In het specialistisch deel van het primair onderwijs zoomen we in op het klassenmanagement en vakdidactiek. Bij de specialisatie van het voorgezet onderwijs behandelen we onderwerpen als leerlingbegeleiding, de puber & adolescent en vakdidactiek 2.
Wil jij je graag verdiepen en ben je benieuwd of de Post-MBO opleiding Leraarondersteuner voor jou een goede keuze is om je te ontwikkelen als onderwijsprofessional? Neem dan gerust contact met ons op!
Goed om even de verschillen te zien tussen deze twee. Ik wil graag een MBO opleiding kiezen en werken in het primair onderwijs. Leraarondersteuner lijkt me een mooi beroep, omdat ik graag met kinderen werk en het leuk vind ze te begeleiden.
Wordt je dan lerarenondersteuner A of B?
Hoi Esther,
In principe maken wij geen onderscheid tussen A of B. Dit is iets wat in de CAO van sommige scholen wordt bepaald. Wanneer je de opleiding bij ons gevolgd hebt kun je uitgaan van B.
Wat is het verschil tussen deze opleiding en 2 jarige post HBO opleiding? Die laatste wordt namelijk genoemd op Rijksoverheid.
Er zijn 2 gangbare routes voor de functie leraarondersteuner. Een 2 jarige Associate Degree opleiding op HBO niveau en een kortere route op MBO-plus niveau. Voor de functie LO bepaalt de school waar je werkt, welke taken zij toebedelen aan de LO en in welk functieniveau deze taken worden ingedeeld. Het is met name de mate van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid die op de schouders van de LO neerkomt die bepaalt hoe zwaar de functie wordt ingedeeld. De functie is te verdelen in een Leraarondersteuner A-B-C. Om t/m niveau C ingezet te kunnen worden, wordt doorgaans de HBO-route ingezet. Om ingezet te worden op niveau A en B is de mbo-plus route meer dan voldoende. Je kunt het beste vooraf informeren bij je werkgever of voor jou de mbo-plus route voor jou voldoende is of dat zij toch de HBO-route hanteren.
Ik ben in het bezit van diploma onderwijsassistent. Dit is ongeveer 17 jaar geleden. Wel gewerkt, maar niet in het onderwijs. Hoe zit het dan met stages?
Hoi Isabel, je moet een erkende stageplek hebben in het onderwijs. Of de stageplek erkenning heeft kun je checken via http://www.stagemarkt.nl. Ook is het belangrijk te weten dat de opleiding doorgaat op de kennis die je opdoet bij de opleiding onderwijsassistent. Als dat voor jou 17 jaar geleden is, is het goed om te kijken of je voldoende didactische basiskennis hebt. Twijfel je hierover, kun je het beste eerst de nascholing didactische ondersteuning volgen om deze kennis te actualiseren en daarna doorstromen naar leraarondersteuner. https://www.variva.nl/nascholing-kinderopvang/didactische-ondersteuning-in-het-basisonderwijs/
Ik heb basisopleiding onderwijsassistente en werk als al 6 jaar in Pro en nu een klasje met autistische leerlingen.
Kan ik de opleiding doen?
Voor de opleiding Leraarondersteuner is de toelatingseis een behaald diploma mbo4 Onderwijsassistent óf 1 à 2 jaar werkervaring als Onderwijsassistent. Uit de informatie in je inschrijving kan ik je toelaatbaarheid niet goed afleiden. Hiervoor hebben we wat meer informatie van je nodig.
Om te kunnen beoordelen of je toelaatbaar bent, ontvangen we graag je cv met motivatie, waaruit je ervaring als onderwijsassistent blijkt of waarmee je kunt aangeven waarom je denkt toelaatbaar te zijn.
Je kunt onderstaande vragen als leidraad gebruiken:
• Een overzicht van de concrete taken die je in het onderwijs hebt uitgevoerd
• Bij welke onderwijsinstelling je deze taken hebt uitgevoerd
• De periode waarin je deze taken hebt uitgevoerd
• Het aantal uren per week dat je deze taken hebt uitgevoerd
Je kunt dit mailen naar nascholing@variva.nl en we zullen er dan zo snel mogelijk op terug komen.
Ik heb al een propedeuse op zak van de pabo(wil ik niet af gaan maken), maar werk al jaren als onderwijsassistent. Heeft een opleiding als leraarondersteuner dan nog nut?
Dit wil ik ook wel graag weten
De opleiding Leraarondersteuner is een specialisatie-opleiding voor deelnemers die al als onderwijsassistent werkzaam zijn. Het is een MBO+ specialisatie die je in de praktijk net naar een hoger niveau kan brengen qua functie, taken en inschaling bij werkgevers. De functie Leraarondersteuner is een stap verder dan de functie van Onderwijsassistent, dus het behalen van het diploma kan zeker zorgen voor extra verdieping in kennis en taken.
Een vraag, ik werk al 15 jaar als onderwijsassistent. Variërend tussen groep 1 en 8. Ik geef zelfstandig les (groep 3-6) neem verschillende Cito’s, dmt , AVI en toetsen af. Kijk ook regelmatig toetsen en Cito’s na. Heb ik door mijn jarenlange ervaring dan nog steeds een opleiding nodig om leraarondersteuner te worden? Of ben ik dit intussen al?
Dat wil ik ook graag voor een collega weten!
Hoi Frances en M. Onze excuus, we hadden deze reactie over het hoofd gezien. In de praktijk bepaalt een onderwijsinstelling zelf welke eisen ze verbinden aan de functie van Leraarondersteuner en welke taken de ondersteuner gaat uitvoeren. De taken bepalen in veel gevallen welke opleiding en/of werkervaring er nodig is. Er zijn 2 gangbare routes in Nederland: een post-mbo opleiding Leraarondersteuner en een 2-jarige opleiding op HBO-niveau. De school bepaalt bij de taken die de ondersteuner gaat uitvoeren, welke route en welk niveau zij passend vinden. Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt komt het weleens voor dat onderwijsassistenten taken uitvoeren die wellicht meer bij een Leraarondersteuner passen. Maar voor een goede toekomst als Leraarondersteuner, is het aan te raden om een bijbehorend diploma te behalen.
Ik wil graag leraarondersteuner worden. Welke papieren heb ik hiervoor nodig?
Maar ben nog geen onderwijsassistent, wel ben ik al 17 jaar leidinggevende op de scouting.
Hoi Laura,
Om leraarondersteuner te worden heb je eerst de opleiding onderwijsassistent nodig.
Mocht je hier nog vragen over hebben horen we het graag.
Hallo,
Ik been leerkacht momenteel, maar wil een stapje terug doen.
Wat zijn de verschillen tussen de leerkracht en de leerkrachtondersteuner?
Groetjes
Hoi Roos,
Dit stukje staat ook in onze blog ; Een assistent of ondersteuner observeert en begeleidt leerlingen bij het afnemen van toetsen. Eindverantwoordelijke blijft altijd de leraar. Een leraar is in het bezit van een lesbevoegdheid. Een onderwijsassistent of leraar ondersteuner heeft deze lesbevoegdheid niet.
Als leerkracht ben je eindverantwoordelijk. Als ondersteuner niet.
bij de opleiding voor leraarsondersteuner moet ik stage lopen?, Als ik al als onderwijsassistent werk?
Als ik stage opdrachten moet maken, moet ik deze laten beoordelen door de stage begeleider op school?
Je werk is dan je stage. Van je stage wordt verwacht dat er een stagebegeleider wordt aangewezen. Je stagebegeleider geeft jouw feedback op je handelen in de praktijk. Daarnaast wordt er verwacht dat je met je stagebegeleider opdrachten uit de online cursus kunt doorspreken en om gerichte feedback kan vragen. Je stagebegeleider kijkt geen opdrachten binnen de e-learning na. Je dient een praktijkovereenkomst aan te gaan met je stageplek.
Goedemiddag,
ik heb mijn HBO bachelor in Social Works. Ik werk officieel als onderwijsassistent, maar voer de taken uit van leraar ondersteuner.
Naast de voordelen van functie, schaal, salaris er cetera, zijn er andere redenen om een opleiding tot onderwijsondersteuner te doen? Ook gezien het feit dat ik HBO ben afgestudeerd?
Correctie: et cetera
Hi, ik ben binnenkort klaar met mijn GPM4 (inclusief VVE) gevolgd bij jullie met o.a. als keuzedeel didactische ondersteuning basisonderwijs. Ik mag hierna ook als onderwijsassistent werken.
Mag ik mij ook inschrijven voor de opleiding leraar ondersteuner?
En wat is het verschil met deze opleiding en de Ad Pep Ipabo?
Dank!
Beste Iris,
Met je diploma GPM, in combinatie met het behaalde keuzedeel Didactische ondersteuning, ben je toelaatbaar voor de mbo+ opleiding Leraarondersteuner van Variva.
Als het gaat om je vraag wat het verschil is tussen de mbo+ opleiding en het Associate Degree PEP of te wel de 2 jarige HBO-bachelor opleiding voor Leraarondersteuner, dan betreft je vraag eigenlijk twee verschillende grootheden.
Voor het uitoefenen van de functie Leraarondersteuner zijn er in Nederland 2 gangbare leerwegen: op niveau MBO+ en op HBO-niveau (met een tweejarige HBO-opleiding). Een school is in Nederland vrij om te bepalen welke functie-eisen zij aan de functie Leraarondersteuner verbinden. Zij kunnen daarbij een mbo+ opleiding eisen of een 2 jarige hbo opleiding.
De Variva-opleiding tot Leraarondersteuner is in ieder geval een erkende post-mbo opleiding en is geregistreerd bij CPION ((Centrum Post Initieel Onderwijs Nederland). De post mbo-opleiding wordt ingeschreven in het abituriëntenregister (CPION) voor permanente educatie (PE). De student ontvangt hiermee ook een erkend diploma van CPION. Deze opleiding is in 6 maanden af te ronden.
De hbo-route duurt 2 jaar en is in prijs ook een stuk duurder, mede door de langere looptijd.
Ik hoop hiermee je vraag beantwoord te hebben.
Goede avond,
Ik ben leerkrachtondersteuner maar sta 4 dagen voor de klas. Ik doe alles wat een een leerkracht doet.Vorig jaar heb ik ook al 3 kwart jaar voor een klas gestaan alleen toen 5 dagen. Nu heb ik begrepen dat als je langer dan een half jaar aan een stuk een eigen klas draait je uitbetaald moet worden als leraar. Klopt dit. Ik weet dat binnen de organisatie waarvoor ik werk dit wel al gebeurd met andere leerkrachtondersteuners.
Beste Elsa,
Ik denk dat je dit het beste kunt navragen binnen je organisatie. Hier kunnen wij geen uitspraak over doen.
Mocht je nog vragen hebben over de opleiding helpen we je graag verder.
Hoi, ik heb in het verleden 3,5 jaar pabo gedaan en later mijn WO bachelor in psychologie en cultuurwetenschappen afgerond.
Werk nu 5 jaar als pedagogisch medewerker op bso en soms KDV en bijleslerares.
Ik wil graag het onderwijs (weer) in, moet ik nog een opleiding volgen om als leerkrachtondersteuner aan de slag te kunnen?
Hoi Willie, We gaan deze vraag even voor je uitzoeken en beantwoorden deze per mail. Mocht je nog geen mail hebben gestuurd kun je de vraag even sturen naar nascholing@variva.nl.
Hi,
Ik heb 3 jaar de opleiding Fine Art and Design in Education (full-time) gevolgd en mijn propedeuse behaald. Ik heb als zzp’er 4 jaar lang les gegeven op een Middelbare school. En nieuwe lespakketten voor ze ontwikkeld. Ik werk nu twee jaar als OA in het speciaal onderwijs. Waar ik uit nood 1 dag in de week zelf de klas draai. Mag ik nog steeds alleen als OA werken of ook als LO?
Alvast hartelijk dank voor het antwoord.
In de praktijk is het aan de school waar je werkt om te bepalen wat de functie-eisen zijn om als Leraarondersteuner ingezet te kunnen worden. Doorgaans zijn er 2 routes die kwalificeren om als Leraarondersteuner aan de slag te gaan, namelijk een opleiding Leraarondersteuner op post-mbo-niveau (studieduur: 3-4 maanden) of een opleiding op hbo-niveau: een 2-jarige associate degree-opleiding. In veel gevallen is een post-mbo opleiding voor een school voldoende. De school bepaalt echter zelf de functie-eisen, dus het is aan te raden om vooraf bij de betreffende school te informeren of zij de post-mbo- of hbo-route hanteren.
Variva biedt de post-mbo-opleiding Leraarondersteuner aan in 3-4 maanden. Met jouw achtergrond ben je toelaatbaar voor deze opleiding. Je kunt daarbij zelf een startmoment kiezen. Meer informatie vind je op onze site: https://www.variva.nl/post-mbo-opleiding/leraarondersteuner/